تفاوت USB-A و USB-B و USB-Type C چیست؟

در نگاه اول تفاوت میان پورت‌های USB-A و USB-B و USB-C در ظاهر فیزیکی آن‌ها بیش از هر چیز به چشم می‌آید، اما این اختلاف‌ها بسیار عمیق‌تر از شکل ظاهری این درگاه‌ها هستند. USB-C استانداردی قدرتمندتر و همه‌کاره‌تر است و در سال‌های آینده قرار است به عنوان اصلی‌ترین درگاه کالاهای دیجیتال مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، تنوع و شباهت انواع مختلف کانکتورهای USB در گذشته تا به امروز می‌تواند باعث سردرگمی کاربران شود. در ادامه این مطلب با دانش رایانه (مرجع خرید کالای دیجیتال استوک) همراه باشید تا به معرفی و بررسی نسخه‌های مختلف پورت USB بپردازیم.

USB یک استاندارد صنعتی برای کابل‌ها، کانکتورها و پورت‌ها محسوب می‌شود. مانند هر فناوری دیگری، این استاندارد نیز در طول زمان تکامل یافته و نسخه‌های مختلفی از آن با بهبودهای چشمگیر در سرعت و توان عملکرد عرضه شده است. نخستین نسخه در سال 1996 منتشر شد و آخرین ارتقا USB، یعنی USB4، در سال 2019 عرضه گردید که هنوز به‌طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است. این پورت در ابتدا در کامپیوتر‌های مختلف مانند انواع دسکتاپ، ورک‌استیشن و کیس استوک استفاده می‌شد و امروز در همه لوازم دیجیتال مانند نمایشگر، حافظه، تلویزیون و موارد دیگر کارایی دارد. همچنین با افزایش سرعت، طراحی فیزیکی کانکتورها نیز تغییر کرده و آخرین نسل آن‌ها، یعنی USB-C، گامی بزرگ نسبت به USB-A و USB-B به شمار می‌رود.

فهرست

• معرفی و مبانی اصلی پورت USB
• تفاوت‌های کلیدی USB-C ،USB-B و USB-A
  • USB-A
  • USB-B
  • USB-C
• درگاه USB چه کاربردی دارد؟
• USB در طول سال‌ها چه پیشرفت‌هایی داشته است؟
• مزیت و بهبودهایی که USB-C به همراه دارد؟
• آیا USB-C معایبی هم دارد؟
• جمع‌بندی

معرفی و مبانی اصلی پورت USB

USB یا Universal Serial Bus، یک پروتکل و استاندارد سخت‌افزاری برای ارتباط و اتصال دستگاه‌های دیجیتال است که در سال 1996 برای اولین بار معرفی شد. این استاندارد شکل کابل‌، کانکتور و ساختار داده‌هایی که باید از آن‌ها عبور کنند را مشخص می‌کند.

هدف اصلی USB در همان نام آن، یعنی Universal (جهانی)، مشخص است. ایده‌ی اولیه، استانداردسازی ارتباطات و منابع تغذیه انرژی برای لوازم جانبی رایانه بود. این هدف جهانی تقریبا با ظهور USB Type-C به واقعیت نزدیک شده است؛ برای مثال امروزه حتی گوشی‌های هوشمند iPhone هم از USB-C استفاده می‌کنند. اما حتی نسخه‌های اولیه‌ی USB نیز پیشرفت چشمگیری نسبت به فناوری‌های اتصال پیشین داشتند. پیش از USB، کاربران مجبور بودند با مجموعه‌ای از کابل‌ها و درگاه‌های مختلف مانند Parallel ،Serial ،VGA و همچنین پورت‌های PS/2 برای صفحه‌کلید و ماوس کار کنند؛ پورت‌هایی که اغلب ظاهر یکسانی داشتند اما قابل جایگزین با یکدیگر نبودند.

یکی از مزایای مهم USB نسبت به اتصالات قدیمی این است که انتقال فایل‌ها و تأمین برق را در یک درگاه ترکیب می‌کند. همین ویژگی نیاز به منابع تغذیه جداگانه برای بسیاری از دستگاه‌های خارجی را از بین برد. برای نمونه، می‌توان چند مانیتور استوک که بدون حاشیه صفحه یا اصطلاحا Frameless هستند را به‌صورت زنجیره‌ای (Daisy-Chain) به‌هم متصل کرد و تجربه‌ای یکپارچه از نمایش تصویر داشت. این مورد در مانیتورهای دارای USB-C قابل انجام است و برای فعالیت‌های مختلف بسیار کاربردی است.

همچنین رابط‌های USB معمولا به تنظیمات اضافی مانند سرعت انتقال داده، آدرس‌های ورودی/خروجی یا کانال‌های دسترسی به حافظه نیاز ندارند. به همین دلیل دستگاه‌های USB به‌مراتب قابلیت جابه‌جایی بیشتری دارند و حتی در حالت روشن سیستم نیز می‌توان آن‌ها را متصل یا جدا کرد (Hot-Plug). این انعطاف‌پذیری عاملی بوده که به تکامل مداوم استاندارد USB کمک کرد و در نهایت به مدل پیشرفته‌ی امروزی، یعنی USB-C، رسیده است.

• بیشتر بخوانید: همه آن‌چه در مورد مانیتور دارای USB-C باید بدانیم

تفاوت‌های کلیدی USB-C ،USB-B و USB-A

درگاه USB دارای انواع مختلفی است. در ابتدا تنها دو نوع وجود داشت: USB-A و USB-B. اما اکنون USB-C نیز وارد میدان شده و همه‌چیز را تغییر داده است.

USB-A

درگاه USB-A شناخته‌شده‌ترین نوع USB است. احتمالا شما چندین کابل یا حافظه USB-A در خانه دارید و با ظاهر آن کاملا آشنا هستید. این همان کابلی است که یک سر آن پهن‌تر است. البته فقط یک سر آن به این شکل است، زیرا این کانکتور متقارن نیست و هر دو سر کابل با هم متفاوت‌اند و به درگاه‌های مختلف متصل می‌شوند.

USB-B

همانند USB-A، نوع B نیز یکی از استانداردهای اولیه برای کابل‌های غیرمتقارن بود. تفاوت شکل USB-A و USB-B باعث می‌شد اتصال تنها در یک جهت ممکن باشد. هرچند انتقال داده‌ها در این نسخه‌ها دوطرفه است، اما انرژی برق تنها از میزبان (Host) به دستگاه جانبی (Peripheral) منتقل می‌شود. به همین دلیل کابل فقط به یک شکل می‌تواند وصل شود. اغلب کابل‌هایی که برای اتصال پرینترها به کامپیوتر استفاده می‌شوند از مدل USB Type-B هستند.

علاوه‌بر مدل استاندارد اولیه، نسخه‌های مینی (Mini) و میکرو (Micro) از هر دو نوع A و B عرضه شدند. این نسخه‌ها در تلفن‌های همراه و لوازم جانبی استفاده می‌شدند. این موضوع اغلب باعث سردرگمی کاربران می‌شد، زیرا برای کاربری‌های ساده به کابل‌های مختلف نیاز داشتند و حتی برای اتصال اولیه، پیدا کردن کابل درست و وصل کردن آن دشوار بود.

USB-C

درگاه USB Type-C همه‌چیز را ساده‌تر کرده است. پیش از هر چیز، این کانکتور کاملا قابل برگشت (Reversible) است؛ یعنی مهم نیست از کدام سمت آن را به درگاه وصل کنید، در هر صورت درست جا می‌رود. همچنین، USB-C از قابلیت انتقال انرژی دوطرفه پشتیبانی می‌کند، بنابراین دستگاه‌ها می‌توانند یکدیگر را شارژ کنند یا نمایشگرهای بزرگ‌تر را تغذیه نمایند.

از سوی دیگر، USB-C سرعت‌های انتقال داده‌ی بالاتری دارد که توانایی پشتیبانی از نمایشگرهای با وضوح بالا را فراهم می‌کند. این ویژگی یک مزیت بزرگ برای افرادی است که به کیفیت بی‌نقص صدا و تصویر نیاز دارند، یا برای هر کسی که خواهان یک اتصال ساده و سریع (Plug & Play) است.

به‌علاوه، بهره‌وری و حفظ جریان کاری تا حد زیادی به داشتن فضای نمایش کافی بستگی دارد و USB-C دقیقا این امکان را فراهم می‌کند. در کنار کار، نمایشگرهای USB-C تجربه‌ای سینمایی و باکیفیت را نیز در خانه به ارمغان می‌آورند. به‌طور کلی، USB-C بهبودهای بسیاری ایجاد کرده و ما در دورانی هیجان‌انگیز زندگی می‌کنیم که شاهد ساده‌تر شدن زندگی و کار با این فناوری هستیم.

درگاه USB چه کاربردی دارد؟

USB در ابتدا برای اتصال لوازم جانبی رایانه مانند صفحه‌کلید، ماوس، حافظه‌های خارجی، چاپگرها، اسکنرها و دوربین‌ها طراحی شد؛ با این حال، از همان نسخه‌های اولیه، تلفن‌های همراه و تبلت‌ها نیز از پرکاربردترین دستگاه‌هایی بوده‌اند که از طریق USB و فلش‌درایوها متصل می‌شدند.

در سال‌های اخیر، USB به یک کانکتور چندمنظوره برای دستگاه‌های صوتی و تصویری از جمله بلندگوها، میکروفون‌ها، مانیتورها و وب‌کم‌ها نیز تبدیل شده است. یکی از دلایل محبوبیت USB قابلیت استفاده از شارژ و انتقال دیتا در یک رابط واحد است. همین ویژگی باعث شد که USB در شارژرهای مختلف هم مورد استفاده قرار بگیرد. امروزه پورت‌های USB روی پریزهای برق، آداپتورها و حتی چندراهی‌ها بسیار رایج هستند و امکان شارژ سریع دستگاه‌های مختلف را فراهم می‌کنند.

USB در طول سال‌ها چه پیشرفت‌هایی داشته است؟

در حال حاضر، USB چهار نسخه‌ی اصلی و سه نوع کانکتور دارد. تفاوت بین نسخه‌ها (از USB 1.0 تا USB4) بیشتر در سرعت انتقال داده است. برای مثال، نسخه‌ی اولیه‌ی USB 1.0 دارای سرعتی برابر با 1.5 مگابیت بر ثانیه در حالت کند و 12 مگابیت بر ثانیه در حالت پرسرعت بود. این سرعت‌ها به‌مرور به‌شکل چشمگیری افزایش یافته‌اند؛ به‌طوری که USB 3.2 سرعتی معادل 20 گیگابیت بر ثانیه ارائه می‌دهد و جدیدترین نسخه، یعنی USB4 که در سال 2019 معرفی شد، قادر است با پیاده سازی و تجهیزات کامل تا 40 گیگابیت بر ثانیه سرعت داشته باشد.

از زمان معرفی پورت USB 3.1 (همزمان با عرضه‌ی USB-C)، پیشرفت‌های مهمی رخ داد. یکی از آن‌ها تغییر در جهت‌پذیری کابل بود. نسخه‌های قدیمی‌تر نیازمند کانکتور مشخصی برای میزبان (Host) و دستگاه جانبی (Peripheral) بودند، اما در USB 3.1 و با معرفی کانکتور USB-C، دوطرفگی واقعی در انتقال دیتا و تامین برق فراهم شد.

از نظر طراحی فیزیکی:

• USB-A دارای شکلی مستطیل و باریک است و معمولا در سمت میزبان (Host) استفاده می‌شود. بنابراین درگاه‌های USB-A را می‌توان روی لپ‌تاپ‌ها، رایانه‌های رومیزی، پخش‌کننده‌های رسانه و کنسول‌های بازی پیدا کرد.
• USB-B دارای مقطع مربعی با گوشه‌های بالایی زاویه‌دار است و بیشتر در دستگاه‌های جانبی مانند چاپگرها، مانیتورها یا هاردهای اکسترنال به‌کار می‌رود.

با عرضه‌ی USB 2.0 نسخه‌های کوچک‌تر Mini و Micro از USB-A و USB-B نیز معرفی شدند که برای اتصال دستگاه‌های کوچک‌تر مثل موبایل و تبلت مناسب‌تر بودند. اما یکی از مشکلات مشترک در نسخه‌های اصلی، مینی و میکرو این بود که متقارن نبودند. این ویژگی باعث می‌شد اتصال کابل به درگاه همیشه ساده نباشد، زیرا به‌راحتی نمی‌شد تشخیص داد کدام سمت کابل باید وارد شود.

• بیشتر بخوانید: تفاوت حافظه های SSD و HDD چیست؟ + مزایا و معایب

مزیت و بهبودهایی که USB-C به همراه دارد؟

یکی از مهم‌ترین مزایای استاندارد USB-C نسبت به نسل‌های پیشین، پشتیبانی از سرعت‌های بسیار بالاتر در USB 3.2 و نسخه‌های جدیدتر است. اما قابلیت‌های آن تنها به سرعت محدود نمی‌شود.

1. طراحی دوطرفه و یکپارچه

• USB-C کاملا دوطرفه (Bi-directional) است؛ یعنی هر دو سر کابل یکسان هستند و دیگر تفاوتی میان میزبان (Host) و دستگاه جانبی (Peripheral) وجود ندارد.
• برخلاف گذشته که انواع مختلفی از سایزها (USB-A ،USB-B، مینی و میکرو) وجود داشت، اکنون تنها یک فرم استاندارد وجود دارد.
• ابعاد آن تنها کمی بزرگ‌تر از Micro-B است و همین موضوع آن را برای دستگاه‌های کوچک (مثل موبایل و تبلت) تا دستگاه‌های بزرگ‌تر (مانیتورها و نمایشگرها) مناسب می‌کند.

2. شارژ قدرتمند و انعطاف‌پذیر

• USB-A تنها تا 2.5 وات و 5 ولت پشتیبانی می‌کرد.
• USB-C به‌راحتی توان 100 وات و 20 ولت را پشتیبانی می‌کند؛ یعنی برای لپ‌تاپ‌ها و حتی دستگاه‌های بزرگ‌تر هم کافی است.
• قابلیت شارژ دوطرفه به این معناست که دستگاه‌ها می‌توانند یکدیگر را شارژ کنند.
• امکان Pass-through charging وجود دارد؛ یعنی لپ‌تاپ می‌تواند از یک هاب USB-C انرژی بگیرد و همزمان دستگاه‌های دیگر را نیز شارژ کند.

3. کاربری آسان

• مشکل قدیمی USB-A در نبود تقارن چرخشی، در USB-C حل شده است. دیگر نیازی به پیدا کردن جهت درست کابل نیست، چون اتصال در هر دو حالت درست انجام می‌شود. این ویژگی تجربه‌ی کاربری را به‌شدت بهبود داده است.

4. جایگزینی برای کانکتورهای متعدد

• USB-C می‌تواند جایگزین انواع کانکتورهای قدیمی‌تر (USB-A ،mini-USB و micro-B) شود.
• به دلیل سرعت بالای انتقال دیتا و ظرفیت توان بالا، قابلیت اتصال به نمایشگرهای تعاملی بزرگ و دستگاه‌های پیشرفته را نیز دارد.
• پشتیبانی از رزولوشن 8K با رنگ 10 بیتی، USB-C را به یک جایگزین قدرتمند برای HDMI و DisplayPort تبدیل کرده است.

• بیشتر بخوانید: درگاه Mini DisplayPort چیست: از تعریف تا کاربردها و مقایسه با رقبا

آیا USB-C معایبی هم دارد؟

از آنجا که USB-C جدید است، در ابتدای راه مشکلاتی هم داشت. برخی از کاربران معتقد بودند این استاندارد می‌خواهد بیش از حد همه‌چیز را پوشش دهد؛ خطری که همیشه هنگام معرفی یک راهکار جهانی در یک اکوسیستم پیچیده وجود دارد. علاوه بر این، چون USB-C تنها یک استاندارد است، نحوه‌ی پیاده‌سازی آن ممکن است در دستگاه‌های مختلف متفاوت باشد و همه‌ی حالت‌های عملیاتی را پشتیبانی نکند.

با این حال، این مشکلات ابتدایی امروز کمتر دیده می‌شوند. جامعه‌ی جهانی به‌سرعت فناوری‌های نوین را می‌پذیرد و بسیاری از مسائل اولیه حل شده‌اند. رواج گسترده USB-C نشان‌دهنده اعتماد بالای تولیدکنندگان و کاربران به آن است. امروزه بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند مایکروسافت و اینتل از این استاندارد پشتیبانی می‌کنند. حتی اتحادیه اروپا قانونی تصویب کرده که USB-C به عنوان استاندارد شارژ جهانی برای همه‌ی دستگاه‌های الکترونیکی استفاده شود؛ اقدامی که هم به کاهش زباله‌های الکترونیکی کمک می‌کند و هم راحتی بیشتری برای کاربران به همراه دارد. در نتیجه، شرکت‌هایی مانند اپل نیز USB-C را در دستگاه‌هایی نظیر جدیدترین آیفون‌ها، آیپدها و مک‌بوک‌ها به کار گرفته‌اند.

جمع‌بندی

USB-C یک فناوری آینده‌نگر است که حتی از پروتکل‌های ارتباطی در حال توسعه نیز پشتیبانی می‌کند. این یعنی همچنان فضای پیشرفت زیادی در آن وجود دارد. شاید تفاوت‌های میان USB-A ،USB-B و USB-C در نگاه اول کمی گیج‌کننده به نظر برسند، اما USB-C در واقع پاسخی است به بیش از دو دهه سردرگمی و اکنون به شفافیت و ساده‌سازی مسیر آینده کمک می‌کند.

با توجه به اینکه ما هر روز از دستگاه‌های بیشتری برای کار، تحصیل یا سرگرمی استفاده می‌کنیم، دانستن اینکه USB-C به احتمال زیاد درگاه اصلی آینده خواهد بود اهمیت زیادی دارد. فروشگاه اینترنتی دانش رایانه به عنوان مرجع خرید انواع کالای دیجیتال استوک ارائه کننده محصولات مختلف مجهز به انواع پورت USB می‌باشد. در صورتی که قصد خرید مانیتور، مینی کیس، لپ تاپ یا آل این وان استوک مجهز به USB-A یا USB-B یا USB-C دارید، حتما از محصولات فروشگاه دانش رایانه به آدرس Daneshcm.ir بازدید بفرمایید. کالاهای دیجیتال این سایت همگی سالم و دارای ضمانت سلامت هستند و با مهلت تست به سراسر کشور ارسال می‌شوند.

منبع: ViewSonic