گاموت رنگی (Color Gamut) یا گستره رنگ چیست؟

رنگ‌ها از جهات مختلف از جمله طیف، اشباع، روشنایی و درخشندگی با هم تفاوت دارند. آنچه ما به عنوان آبی اقیانوسی، زرد خردلی یا قرمز بوردو می بینیم، ناشی از نحوه بازتاب نور به چشم‌های ما می‌باشد. هرچند، هریک از ما رنگ‌ها را به شکل متفاوتی می بینیم؛ به عنوان مثال یک لباس ممکن است توسط یک نفر به رنگ سیاه و آبی و توسط فرد دیگری به رنگ سفید و طلایی دیده شود.

این موضوع برای نمایش و تولید رنگ در صفحه‌نمایش‌های مختلف نیز برقرار است. بیشتر نمایشگرها در تعداد رنگ‌هایی که می‌توانند تولید کنند محدود هستند و هر دستگاه از یک یا چند استاندارد رنگ پیروی می‌کند که طیف رنگی خاص آن مانیتور را تعریف می‌کند. در نمایشگرهای نو یا مانیتور استوک با توجه به تکنولوژی به‌روز پنل صفحه نمایش، تعداد رنگ‌های قابل نمایش توسط محصول بیشتر از مانیتورهای قدیمی می‌باشد. با توجه به اینکه تعداد زیادی طیف رنگی وجود دارد، احتمالا یکی از آن‌ها بهترین تناسب را با نیازهای شما دارد.

پس طیف یا گاموت رنگی دقیقا چیست و کدام مدل دقیقا متناسب با نیاز شما در مانیتور است؟ در این مقاله جواب سوالتان را پیدا می‌کنید.

تعریف گاموت یا گستره رنگی (Color Gamut)

گستره رنگی یا گاموت رنگ، به محدوده‌ای از رنگ‌ها گفته می‌شود که در یک طیف یا فضای رنگی قرار دارند ویک دستگاه خروجی مانند مانیتور یا تلویزیون قادر به تولید و نمایش آن‌ها می‌باشد. با توجه به وسعت طیف رنگی، هر صفحه نمایش تعداد متفاوتی از رنگ‌ها را نمایش می‌دهد. به عنوان مثال، بیشتر مانیتورهای نو یا استوک می‌توانند 16.7 میلیون رنگ تولید کنند، اما برخی نیز مانند مانیتور دل U2718Q می‌توانند تعداد به مراتب بیشتری از این تعداد رنگ را نمایش دهند.

درک گستره رنگ

زمانی که برای خرید تلویزیون یا مانیتور به فروشگاه مراجعه می‌کنید، در درجه اول متوجه چه چیزی می‌شوید؟ مطمئناً اندازه و عرض فیزیکی فاکتورهای مهمی هستند، اما احتمالا به رنگ‌های زنده و غنی موجود در تصاویر نمایشی نیز توجه زیادی داشته باشید. یک ویدیوی تبلیغاتی شاخص با مشخصات رنگی چشمگیر که واقعیت را به شیوه‌ی بی‌سابقه‌ای بازتاب می‌دهد، ممکن است بین یک بازدید کننده معمولی و یک خریدار تفاوت ایجاد کند.

حواستان باشد که ممکن است کمی گیج کننده باشد و گاموت رنگی را با رزولوشن اشتباه بگیرید. با توجه به اینکه کیفیت رنگ و کیفیت کلی ممکن است نه تنها مکمل، بلکه قابل تعویض به نظر برسند، این موضوع قابل درک می‌باشد. نمایش رنگ‌های عنوان شده و تفاوت آن بین محصولات تحت تأثیر مستقیم گستره رنگی (Color Gamut)، پوشش رنگی و استانداردهای مختلف رنگ قرار دارد.

• بیشتر بخوانید: کنتراست استاتیک و داینامیک چیست و چه تاثیری دارد؟

پوشش رنگ

پوشش رنگ یک محصول نشان دهنده توانایی آن در تولید و انتقال رنگ‌ها از منبع خود است. برای درک بهتر، تفاوت بصری بین یک پروژکتور سینمای مدرن، یک دوربین آیفون نسل قدیمی و یک تلویزیون دهه 1990 را در نظر بگیرید. روشی که آن‌ها رنگ‌ها را به تصویر می کشند، نه تنها از نظر وسعت و عمق، بلکه در نحوه ایجاد خود رنگ‌ها نیز نمی‌تواند متفاوت باشد. اینجاست که استانداردهای رنگ به بخش مرتبط این بحث تبدیل می‌شوند.

با این حال، قبل از ادامه مقاله، ابتدا باید درک کنید که چگونه طیف یا گاموت رنگی در سطح فنی به باعث نمایش تصویر می‌شود. گاموت رنگی (Color Gamut) از نظر تکنیکال و فنی به شکل یک مثلث در محور XYZ می‌باشد. محور Y نشان‌دهنده حداکثر روشنایی رنگی ممکن در محدوده طیف رنگی است، در حالی که نقاط X و Z کل محدوده کروماسیته (رنگ و شدت رنگ) را نشان می‌دهند. در نهایت، نتیجه نهایی به طور کامل محدوده قابلیت‌های یک طیف رنگی را منعکس می‌کند.

استانداردهای رنگ و انواع مختلف آن

اغلب اوقات، به ویژه در فعالیت‌های تجاری، رنگ‌ها از طریق ترکیب شدن با رنگ‌های دیگر تولید می‌شوند، نه اینکه به طور طبیعی خود رنگ را تولید کنند. این مورد به دلیل صرفه جویی در هزینه است. چاپگرهای خانگی معمولاً فقط دارای جوهرهای فیروزه‌ای، سرخابی، زرد و سیاه هستند. سایر رنگ‌هایی که ممکن است در صفحه چاپی خود ببینید، نتیجه ترکیب این رنگ‌های پایه هستند.

چه چارچوب‌هایی استاندارد تولید رنگ را صرف نظر از اینکه  بر روی چاپگرها، مانیتورها یا دوربین‌ها باشند تعیین می‌کنند؟ پاسخ در استانداردهای رنگی می‌باشد که مستقیماً با گاموت رنگ (Color Gamut) مرتبط هستند. با در نظر گرفتن این موضوع، استانداردهای رنگی رایج شامل sRGB ،Adobe RGB ،NTSC ،EBU و DCI-P3 هستند.

sRGB

sRGB رایج‌ترین استاندارد رنگی است که وجود دارد. از دوربین‌ها گرفته تا مانیتورها و تلویزیون‌ها از این استاندارد استفاده می‌کنند، مطمئنا شما با استاندارد رنگی sRGB در گذشته مواجه شده‌اید. اکثر مانیتورهای استوک موجود در دانش رایانه از این استاندارد استفاده می‌کنند. علت محبوبیت sRGB نیز مشخص است. در این استاندارد ورودی و خروجی، با تأخیر زمانی و تفاوتهای بسیار کمی مواجه هستند. این مزایا باعث شده‌اند که sRGB به اندازه‌ای که در حال حاضر گسترده است، رایج شود.

Adobe RGB

Adobe RGB یک استاندارد رنگی است که برای رقابت با sRGB طراحی شده است. زمانی که به درستی پیاده‌سازی شود، گستره رنگ وسیع‌تری نسبت به sRGB ارائه و رنگ‌ها را به شکل واقعی‌تری نمایش می‌دهد. در زمان معرفی آن، با توجه به تمرکز آن بر جزئیات زنده، Adobe RGB کمی بلندپروازانه و پیشرفته‌تر از فناوری موجود برای تبدیل شدن به یک استاندارد بود. با پیشرفت مانیتورهای LCD و همچنین فناوری عکاسی، استفاده از Adobe RGB به طور چشمگیری افزایش یافته است.

DCI-P3

فارغ از از گزینه‌های محبوب، انجمن مهندسان فیلم و تلویزیون تصمیم به معرفی استاندارد رنگی خود، یعنی DCI-P3 گرفت. با تأکید بر ضبط و پخش ویدئوی دیجیتال، DCI-P3 یک گستره رنگی تقریباً یک چهارم وسیع‌تر از همتای sRGB خود دارد. با توجه به ریشه‌های سازمانی آن، استاندارد رنگ DCI-P3 با تمام پروژکتورهای دیجیتال در سطح سینمایی سازگار است. از سوی دیگر، در سطح مصرف‌کننده، DCI-P3 به ویژه در دوربین داخلی آیفون X نیز قابل مشاهده است.

NTSC

کمیته ملی استانداردهای تلویزیون یا NTSC، استاندارد رنگی خود را با این امید ایجاد کرد که به استاندارد تمامی تلویزیون‌های جدید تبدیل شود. این استاندارد رنگی به طور عمده شبیه به Adobe RGB است، اما در تولید رنگ‌های قرمز و آبی کمی تفاوت دارد. اگرچه این استاندارد هنوز به استاندارد تلویزیونی تبدیل نشده است، ولی جایگاه خود را در مانیتورهایی که برای ویرایش ویدیو و عکاسی در سطح حرفه‌ای طراحی شده‌اند، پیدا کرده است. در فروشگاه اینترنتی دانش رایانه نیز شاهد مانیتورهایی با پنل تحت این استاندارد هستیم.

EBU

همانند NTSC، اتحادیه پخش اروپا (EBU) نیز به دنبال پیاده‌سازی استاندارد رنگی خود بود. به طور سنتی، استاندارد رنگ EBU بر حوزه‌های عکاسی، ویرایش ویدیو، و طراحی گرافیک متمرکز بوده است. با ظهور گاموت یا گستره‌های رنگی وسیع‌تر و وضوح فوق‌العاده بالا از جمله 4k، استاندارد رنگ EBU از جایگاه خاص خود خارج و در محصولات مصرفی متداول‌تر نیز به کار گرفته شده است.

گستره یا گاموت رنگ وسیع و امکانات رنگی

همانطور که قبلاً اشاره کردیم، دامنه گستره رنگ بر اساس موقعیت آن در محورهای X و Z تعیین می‌شود. تا پیش از این، نقاط داده صرف‌نظر از استاندارد رنگی مورد استفاده، تغییرات زیادی نداشتند، . این امر عمدتاً به دلیل محدودیت‌های فناوری در زمان ایجاد این استانداردها بوده است.

امروز، با حضور فناوری OLED، محدودیت‌های گاموت رنگ دیگر وجود ندارد و به این ترتیب، گستره‌های رنگ وسیع‌تری ایجاد شده‌اند. برخلاف گستره‌های رنگی غیر وسیع که رنگ‌ها را بر اساس ترکیب رنگ‌های دیگر تولید می‌کنند، گستره‌های رنگ وسیع قادر به تولید رنگ‌های بومی و خالص هستند.

پیامدهای این پیشرفت اخیر واقعاً شگفت‌انگیز است. از چاپ دقیق‌تر تا امکان تولید حتی پیچیده‌ترین رنگ‌ها، اکنون دیگر هیچ محدودیتی وجود ندارد. شما می‌توانید خرید انواع مانیتور استوک با صفحه نمایش حرفه‌ای مجهز به استانداردهای مختلف گاموت رنگی را در دانش رایانه تجربه کنید. تمام محصولات دانش رایانه با ضمانت سلامت و دارای بهترین کیفیت فیزیکی هستند. این محصولات دیجیتال با مهلت تست 7 روزه به سراسر کشور ارسال می‌شوند.

منبع: ViewSonic